نەوزادى موهەندیس

سەرەتاى پەیوەندى نێوان ئەمریكا و كورد دەگەڕێتەوە بۆ سەردەم و قۆناغى دامەزراندنى كۆمارى كوردستان لە مهابادى ڕۆژهەڵاتى كوردستان لەساڵى ١٩٤٦دا، چونكە تازە بە تازە ئەمریكا وەكو زلهێزێكى دونیایى و لەدواى كۆتایى جەنگى جیهانى دووەمەوە هاتبوە ناوچەى ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاست و خۆى پیشانى ناوچەكە و دونیا دەدا، چونكە پێشتر و لەسەردەمى جەنگى جیهانى یەكەمدا ١٩١٤-١٩١٨ و دواتریش تەنها وەكو وڵاتێكى تازە ناسراو و هێزێكى لۆكاڵى نەك دونیایى هاتبوە گۆڕەپانەكەوە، بەتایبەتیش كاتێك توانى پڕۆژەى ماڕشاڵ بۆ ئاوەدانكردنەوەى ئەوروپاى دواى جەنگەكە جێبەجێ بكات، ئەوكات ئەمریكا وەك وڵاتێكى بەتوانا و هێزى سیاسى و ئابورى و سەربازى كە چەندین جار پێش هەریەكە لە بەریتانیاى مەزن و فەڕەنساى دواى جەنگەكە و هەردوو زلهێزى سەردەمى جەنگى جیهانى یەكەمەوە هاتە گۆڕەپانى دونیا و گەورەیى و شكۆ و هەژموونى خۆى سەپاندە سەر هەموان بە یەكێتى سۆڤێتى جارانیشەوە چونكە هەموانیان لەجەنگێكى تاقەتپڕۆكێنى ٦- ٧ساڵە ١٩٣٨-١٩٤٥ هاتبونە دەرەوە لەبەرامبەر ئەڵمانیاى هیتلەریدا.

بەداخەوە هەر ئەوكاتەش و لەو یەكەم وێسگە و بەریەكەوتن و ناسینەى یەكتریەوە لەنێوان ئەمریكا و كورددا، بەكۆتاییەكى غەمگین و خوێناوى كۆتایى هات كە لەسێدارەدانى پێشەوا قازى محەمەد و سەیف و صەدرى قازى بوو لەمەیدانى چوارچراى مهاباد و لە گۆڕنانى كۆمارە تاقانە تەمەن كورتە ١١ مانگیەكەى كورد بوو، لەبەرئەوەى قازى و هاوەڵانى ڕازى نەبوون بەمەرجەكانى ئەمریكا و بەریتانیا بۆ دروستكردنى پەیوەندیەكانیان كە لەسەر حسابى كوردو خاك و سەروەت و سامانە زۆر و زەوەندەكەى لەنەوت بوو، هەر بۆیەش ئەمریكا لە هەنگاوى سەرەتادا بە دژایەتى و دوژمنایەتى و خیانەتى كورد دەستیپێكرد و تائێستاش ئەو ڕچە و ڕێبازە سیاسیەى ئەمریكا هەر بەردەوامە و بەرژەوەندى خۆى و ڕژێمى شاهەنشاهى ئێرانى كۆنەپەرستى خستە سەروو بەرژەوەندى كورد و كوردستانەوە.

لەسەر زەمینەى واقع هیچ بونێكى هەستپێكراو نابینى بۆ دیموكراسى و ئازادى و دادپەروەرى و یەكسانى و خۆشگوزەرانى و مافەكانى مرۆڤ

وێسگەى دووەمى بەریەكەوتن و دامەزراندنى جۆرێك لەپەیوەندى ئەمریكا و كورد دەگەڕێتەوە بۆ ناوەڕاستى شۆڕشى ئەیلول لە باشوورى كوردستان لەساڵانى شەستەكانى سەدەى ڕابووردوەوە و بەنێوەندگیرى یان فشارى ئیسڕائیل بۆ ئەوەى ئەمریكا پشتیوانى و هاوكارى شۆڕشى كوردان بكات دژ بە ڕژێمە یەك لەدوایەكەكانى بەعسیەكان لە عێراقداو دژى هەژموونى سۆڤێتیەكانیش، بەڵام ئەم پەیوەندیانەش سنوردار و قەتیس و نهێنى بوون و سوودوكەڵكێكى گەورەى بۆ كوردان نەبوو تا لەكۆتایشدا جارێكى تر بەرژەوەندیە سیاسى و ئابورى و ئەمنیەكانى خۆى و ڕژێمە فاشیستەكانى بەغدادى خستە سەروو بەرژەوەندى نەتەوەیەكى دێرینى وەكو كوردەوە و ڕەنجى ١٤ ساڵى شۆڕشى بەبادا دان.

دواى نسكۆى شۆڕشى ئەیلول و هەڵایسانەوەى شۆڕشى نوێى گەلى كورد لەباشوورى كوردستان لەساڵى ١٩٧٥وە تا ڕاپەڕینى ساڵى ١٩٩١، ئەمریكا نە بەچاك نە بەخراپ هیچ جۆرە پەیوەندیەكى لەگەڵ سەرانى ئەو شۆڕەشەدا دروستنەكرد و نەك هەرئەوە بەڵكو جارێكى تریش بەرژەوەندیەكانى خۆى و هاوپەیمانەكانى لەناوچەكە لە وڵاتانى كەنداوى فارسى و ئیسڕائیل خستەوە سەروو بەرژەوەندى كورد و شۆڕشەكەیەوە و بەدرێژایی ٨ساڵەى جەنگى عێراق –ئێران پشتى ڕژێمى بەعسى صدامى گرت و گوێى خۆى كەڕكرد و چاوى خۆى كوێر كرد لەبەرامبەر پڕۆسە نامرۆڤانەكانى كیمیاباران و ئەنفال و جینۆسایدى كورد كە تیایدا ١٨٢هەزار ئەنفال و ١٠ هەزار كیمیابارانى هەڵەبجەى شەهید و ٥هەزار قوربانى تر و ٨هەزار ئەنفالى بارزانیەكان و گۆڕەبەكۆمەڵەكان و سووتماككردنى خاك و ئاوى كوردستان كردە قوربانى بەرژەوەندیەكانى خۆى. تەنانەت دواى ڕاپەڕینى ساڵى ١٩٩١ى باشورى كوردستان و هەڵبژاردنى یەكەم پەڕلەمانى كوردستان لە١٩/٥/١٩٩٢ و دامەزراندنى یەكەم حكومەتى كوردستان لە٤/٧/١٩٩٢ و دواتریش ڕاگەیاندنى جۆرى پەیوەندیەكانى هەرێم و بەغداد لە چوارچێوەى فیدڕاڵیدا لە٤/١٠/١٩٩٢و دواتریش ڕووخاندنى ڕژێمى بەعسى صدامى لەساڵى ٢٠٠٣وەو تاكو ئێستا ئەمریكا گەر هاوكار و یارمەتیدەرى كورد بوبێت لەچەند قۆناغ و وێسگەیەكدا، ئەوا لە زۆر قۆناغى تردا دژ بە بەرژەوەندیەكانى كورد و فراوانبوونى دەسەڵات و هێز و بازوى كورد بوە و ئەوەتا نەهێڵراوە كە مادەى ١٤٠ی دەستور جێبەجێبكرێت و شایستە داراییەكانى هێزى پێشمەرگە لە ساڵى ٢٠٠٤وە بنێردرێت و دواتریش پشكى بودجە و موچەى فەرمانبەرانى هەرێمى كوردستان كەمكرایەوە و بڕدراش و هێواش هێواش پڕۆسەى تەعریب و تەشەیوع و ڕاگواستن و كەنارخستنى كوردان جێبەجێدەكرێت و ئەمریكاش تەنها تەماشاكەرەو هیچى تر.

كورد دەبێت لەئایندەدا پەندو عیبرەت لەم مێژوە ڕەشەى خیانەت و لەم بێباكى و پشتكردنەى ئەمریكا و ئەوروپیەكانیش وەربگرێت

لە وێسگەى سێهەمى پەیوەندیەكانى ئەمریكا –كورددا، بەدرێژایى شۆڕشى چەكدارى كوردانى باكوور لەلایەن پارتى كرێكارانى كوردستانەوە لەساڵى ١٩٧٨ و دواتریش ١٩٨٤وە بەهیچ جۆرێك پشتیوانى و هاوكارى ئەو شۆڕشەى كوردانى لەباكور نەكرد و بەپێچەوانەشەوە زۆر بەتوندى پشتیوانى لەهەموو ڕژێم و حكومەتە سەربازى و تاكڕەو و تۆرانیە یەك لەدوایەكەكانى توركیاى ئەتاتوركى و فاشیستى دەكرد و تائێستاش و لەدواى دەستگیركردنى عبدالله ئۆجەلان لەساڵى ١٩٩٩وە ئەو پارتەى لەلیستى تیرۆردا دەرنەكردوە و گرتنى ئاپۆش بەئاگادارى دەزگا جاسوسیەكانى ئەمریكا و هاوكارى و پشتیوانى ئەو بوە.

لەئێستاشدا و لە وێسگەى چوارهەمى پەیوەندیەكانى ئەمریكا –كورددا، بۆماوەى ٨ ساڵى ڕێكە كوردانى ڕۆژئاواى كوردستان لە ساڵى ٢٠١١ەوە دواى شۆڕشى گەلانى عەرەبى لەپڕۆسەى بەهارى عەرەبیدا لە سوریادا، دەستیانداوەتە بەرخۆدان و شۆڕش و مقاوەمەتى داعش و تیرۆریستان وتوانیویانە سەركەوتن و دەسكەوتى گەورە وەدەستبێنن و ئەزمونى دەسەڵات و بەڕێوەبەریەكى خۆسەرى دابمەزرێنن و ناوچە كوردیەكان ڕزگار بكەن و لە سەنگەرى یەكەم و پێشەوە دژى تیرۆریستان و توندڕەوە ئیسلامیەكان بجەنگن و كچان و كوڕانى شەڕڤانان ببونە سیمبولى ئازادى و قارەمانێتى بۆ هەموو دونیاو لەو پێناوەشدا ١١هەزار شەهید و زیاد لە ٢٠هەزار قوربانیان پێشكەشكردوە. هەر لەسەر دەستى كوردانى ڕۆژئاوادا سەركەوتنى كۆتا و نەمانى داعش ڕاگەیەنرا، بەڵام ئەمریكا لەئێستادا و دواى نەمانى مەترسى داعش تاڕادەیەكى زۆر و لە پێناو بەرژەوەندى خۆى و هاوپەیمانە فاشیستەكەى لە توركیا بەسەركردایەتى ئەردۆگان كەوتۆتە سازش و مامەڵەكردن بە مەسەلەى كورد و كوردستانى ڕۆژئاواوە، بۆ چەندین جار و هەروەك دابونەریتە قێزەون و سیاسەتە دۆگماو نامرۆڤانەكەى ڕابووردووى بەرامبەر بەكوردان لەهەر چوار پارچەكەى كوردستاندا، ئەمریكا گەرەكێتى پەردەیەكى نوێى خیانەتكردن لەكورد و مەسەلە ڕەواكەى دابداتەوە و ئەم جارەش ئەم شۆڕشە بەدەردى كۆمارى مهاباد و شۆڕشى ئەیلول و شۆڕشى باكور بباتەوە و خوێن و فرمێسك بۆ كوردان و خاك و سەروەت و سامانى كوردانیش بۆ داگیركەرانى ناوچەكە و دونیا حەڵاڵ بكاتەوە و مێژووى ١٠٠ساڵەى ڕەش و تاریكى كوردان دووبارە بكاتەوە.

نابێت كورد چیدى بەدروشم و بەهەندێك هاوكارى چەك و چۆڵ و تەقەمەنى كەم هەڵبخڵەتێت و ببێتە خاوەنى هەموو مەسەلەى لەناوبردنى تیرۆر لەناوچەكەدا

ئەمریكا لەم سەردەمەى ترامپى سەرۆكى و لەم سەدەى بیست ویەكەدا، هەمان سیناریۆى قێزەون دژى نەتەوەیەكى ٤٠-٥٠ ملیۆن كەسى و بەرامبەر وڵاتێكى وەك كوردستانى گەورەى نزیكەى ٦٠٠هەزار كم٢ و خاوەن نەوت و گازى سروشتى كە سەرچاوەى وزە و بزوێنەرى ماكینەى پیشەسازى زلهێزەكانە دووبارە بكاتەوە، بەناو پاراستنى ئارامى و ئاشتى ناوچەكە و خوێن نەڕشتن و مافى مرۆڤ و دروشمە باقوبریقە بێناوەڕۆكەكانى كە زیاد لە١٠٠ساڵە مێشك و دەروونى گەلانى ناوچەكەیان پێئاخنیوە و هەڵیافریواندون، ئەگینا لەسەر زەمینەى واقع هیچ بونێكى هەستپێكراو نابینى بۆ دیموكراسى و ئازادى و دادپەروەرى و یەكسانى و خۆشگوزەرانى و مافەكانى مرۆڤ.

بەم شێوەیە گەر ئەمریكا لە چەند وێسگەیەكى كەم و كورتى كاتى و بچوكى مێژوویدا هاوكار و هەمئاهانگ و بەناو هاوپەیمانى كورد بوبێت، ئەوا تەنها لەپێناو بەرژەوەندیەكانى خۆیدا بوە نەك لەپێناو سەرخستنى كورد و دامەزراندنى دەوڵەتى كوردى و ماف و داوا ڕەواكانى كوردا بوبێت، بەڵام لەبەرامبەردا مێژووى ٨٠ ساڵەى ڕابوورى پەیوەندیەكانى ئەمریكا و كورد سیاسەتێكى ستراتیژى و پتەو و كۆنكرێتى بۆ پشتیوانى كورد نەبوە، بەڵكو سەرتاپاى بریتى بوە لە خیانەت و خەنجەر لێدان لە پشتەوە لەكورد و لە داواكارى و مافەكانى لەهەر چوار بەشەكەى كوردستان لە هەریەكە لە ئێران و توركیا و عێراق و سوریاشدا.

بۆیە كورد دەبێت لەئایندەدا پەندو عیبرەت لەم مێژوە ڕەشەى خیانەت و لەم بێباكى و پشتكردنەى ئەمریكا و ئەوروپیەكانیش وەربگرێت و جارێكى تر هەموو هێلكەكانى نەخاتە سەبەتەكەیانەوە  و پلانى جێگرەوەى ئامادەكراوى هەبێت و پەرە بە هەمەجۆرەى پەیوەندیەكانى بدات لە ناوچەكە و دونیاشداـ هەروەها نابێت كورد چیدى بەدروشم و بەهەندێك هاوكارى چەك و چۆڵ و تەقەمەنى كەم هەڵبخڵەتێت و ببێتە خاوەنى هەموو مەسەلەى لەناوبردنى تیرۆر لەناوچەكەدا، بەڵكو هەرئەوەندە بكات كە ناوچەكان و كوردستانەكەى خۆى بپارێزێت و هیچى تر، چونكە جگە لەكورد عەرەب و مسوڵمانەكان و توركەكان و... هتد. هەن بۆ ئەوەى بجەنگن، ناكرێت كورد لەهەموو پڕۆسەیەكى گۆڕانكارى ناوچەكەدا بكرێتە سەرەنێزە و قوربانى و قارەمان و پاڵەوانى جەنگەكە، بەڵام لەكۆتایشدا تەنها خیانەت و خوێن و فرمێسك و كاولكارى گەل و نیشتیمانەكەى بۆ بمێنێتەوە.

ناكرێت كورد لەهەموو پڕۆسەیەكى گۆڕانكارى ناوچەكەدا بكرێتە سەرەنێزە و قوربانى و قارەمان و پاڵەوانى جەنگەكە

گەرەكە كورد بەسەر چۆنێتى و چەندایەتى پەیوەندی ناوچەیى لە گەڵ گەلانى ناوچەكە لە تورك و فارس و عەرەب و لە چوارچێوە ئیسلامیەكە و دواتریش بۆ پەیوەندیە دونیاییەكان لە ئەوروپا و ڕۆژئاواو ڕۆژهەڵات بچێتەوە و بەشێوەیەكى وەكیەكى و یەكسان و لەسەر ئاستى سیاسى و نوێنەرایەتى كورد نەك حیزب دابمەزرێنێت و ئەمەش پێویستى بەیەك و یەكگرتوویى ڕیزەكانى گەل و نەتەوە هەیە لەهەرچوار بەشەكەى كوردستاندا و گەرەكە كورد هەموان و پێكەوە خاوەنى یەك كردار و گوتارى نەتەوەیى بن نەك بەش بەش و پارچەپارچە بوون، لەگەڵ ئەمەشدا گەرەكە ڕووداو و پێشهات و گۆڕانكارى و هاوسەنگى هێز و هاوكێشە سیاسى و ئابورى و ئەمنیەكانى ناوچەكە و دونیاش ڕاست ودروست بخوێنێتەوە و پلانى خۆى بۆیان هەبێت. پێویستە كورد هەوڵبدات چیدى وەك هێزێكى نافەرمى و نەناسراو نەمێنێتەوە بەڵكو ببێتە هێزێكى نێودەوڵەتى و دانپیادانراو لەناوچەكە و دونیاشدا، ئەوەش تەنها بە بوون و دامەزراندنى دەوڵەتى سەربەخۆى كورد دەبێت گەر لەقەوارەشدا وەك هەنگاوى یەكەم بچوك بێت، چونكە تەنها دەوڵەتى ڕەسمى و ئەندامى دانپیادانراوى نەتەوە یەكگرتوەكان زامنى پاراستنى سەروەرى و سنور و شكۆى نەتەوەیى كوردە وەكو هەموو گەلانى ناوچەكە و دونیاش، بۆیە گەرەكە دامەزراندنى دەوڵەتى كوردى ببێتە ستراتیژ و بنەماو پنتى سەرەكى لەسیاسەتى ئایندەى كورداندا نەك وەكو خەون و خەیاڵ لێبڕوانرێت. بەبێ ئەم هەنگاو وبەرنامەى كارانە زەحمەتە كورد بگاتە ئاوات و ئامانجەكانى خۆى و مافەكانى لەدامەزراندنى دەوڵەتى سەربەخۆى خۆى و ئازابونى لەژێر دەستەیى و داگیركارى و بەشبەشكردنى خاك و نەتەوەكەى ڕزگارى ببێت، ئەمەش لەخۆبوردەیى و جدیەت و دڵسۆزى و خەمخۆرى و یەكڕیزى هەموانى گەرەكە نەك تاك سەركردە و تاك حیزب لەم پارچە یان لەو پارچەیەى  كوردستاندا.